ΚΟΙΝΟΣ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ

Ακολουθεί η διακήρυξη των φορέων που συμμετείχαν στην Βαλκανική Συνδιάσκεψη ενάντια στα μεταλλαγμένα.



ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ
«ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΧΩΡΙΣ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ»
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ - ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ - ΒΙΩΣΙΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ

Οι φορείς και οργανώσεις, που συμμετείχαμε στη Θεσσαλονίκη στις 25-27/11/2005 στη Βαλκανική Συνδιάσκεψη των οργανώσεων, φορέων και κινημάτων που δραστηριοποιούνται κατά των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (Γ.Τ.Ο.), συνυπογράφουμε την παρακάτω Διακήρυξη, που προέκυψε μετά από εμπεριστατωμένες εισηγήσεις και εξαντλητικό διάλογο:

1. Η μεταλλαγμένη απειλή

Παρά τις έντονες αντιδράσεις των πολιτών στα ανασφαλή τρόφιμα, παρά τις αποφάσεις θεσμών της αυτοδιοίκησης, όπως του συνόλου των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων της Ελλάδας, που κήρυξαν τις περιοχές τους «ελεύθερες από μεταλλαγμένα», παρά την έναρξη ισχύος του Πρωτοκόλλου της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια, που έχει ισχύ νόμου στις χώρες της Ε.Ε. και σε άλλες χώρες που το έχουν υπογράψει, παρά τις οδηγίες της Ε.Ε. για ιχνηλασιμότητα και σήμανση,

• πλήθος γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (ΓΤΟ), δηλαδή τα εργαστηριακά «μεταλλαγμένα» (που ποτέ δεν θα είχαν δημιουργηθεί με τη φυσική εξέλιξη) προϊόντα, σπόροι και ζωοτροφές, βρίσκονται ήδη σ’ όλες τις βαλκανικές χώρες, προωθούνται, καλλιεργούνται ή κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα, παράνομα, χωρίς να τηρούνται οι απαιτήσεις της ιχνηλασιμότητας και της σήμανσης είτε με διάφορες δήθεν νομιμοφανείς μεθοδεύσεις,

• οι ελεγκτικοί μηχανισμοί των χωρών μας, τόσο σε επίπεδο αγοράς όσο και σε εργαστηριακό επίπεδο, είτε είναι αδύνατοι είτε δεν λειτουργούν αποτελεσματικά,

• η καλλιέργεια και η διακίνηση ΓΤΟ επιμολύνουν ή απειλούν με επιμόλυνση και αθέμιτο ανταγωνισμό τις συμβατικές, τις βιολογικές και τις παραδοσιακές καλλιέργειες, με τη «συνύπαρξη» των καλλιεργειών, που αποδεδειγμένα πια είναι αδύνατη,

• είναι υπαρκτός ο κίνδυνος της πλήρους εξάρτησης των γεωργών, των κτηνοτρόφων, των γεωτεχνικών, των βιοτεχνών και άλλων παραγωγών, σε παγκόσμια κλίμακα, από τις ελάχιστες εταιρείες που παράγουν και ελέγχουν τους ΓΤ σπόρους, τα χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα και όλες τις εισροές στη γεωργία,

• είναι απρόβλεπτες και ανυπολόγιστες οι ανατροπές στις φυσικές περιβαλλοντικές διαδικασίες, μέσω της γενετικής μόλυνσης και σε άγρια φυτικά είδη αλλά και στα ζώα, τα πουλιά και τα έντομα που τρέφονται από ΓΤΟ και από τις ουσίες (ένζυμα, πρωτεΐνες, τοξίνες, κλπ.) που αυτά παράγουν για πρώτη φορά στη βιολογική ιστορία της γης,

• υπάρχει συνεχής πίεση για τη διοικητική και νομοθετική επιβολή καθώς και για το πλασάρισμα των απόψεων (που φτάνει μέχρι τον «επηρεασμό» των σχολικών προγραμμάτων και βιβλίων) των συμφερόντων των πολυεθνικών εταιριών, που κερδοσκοπούν από το εμπόριο των ΓΤΟ σε βάρος των καταναλωτών και των αγροτών,

• οι συνεχείς -ακόμη και εκβιαστικές- πιέσεις των πολυεθνικών της βιοτεχνολογίας και των κυβερνήσεων των ΗΠΑ στις κυβερνήσεις των βαλκανικών χωρών, οδηγούν στην αδρανοποίηση του Πρωτοκόλλου της Καρθαγένης για τη βιοασφάλεια, που κινδυνεύει να καταστεί «κενό γράμμα», σε βάρος των πολιτών και της υγείας τους αλλά και της βιοποικιλότητας,

• υπάρχει συναινετική πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως προς της αδειοδότηση ΓΤΟ για καλλιέργεια και κυκλοφορία στην αγορά τροφίμων, μετά την κατάργηση του moratorium του 1999, παρά τη μη ύπαρξη πλειοψηφίας στα άλλα όργανα.

• υπάρχουν σοβαρές πιέσεις στα πλαίσια της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης μέσα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για «ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων», χωρίς όρους και δεσμεύσεις από τις διεθνείς συμφωνίες για την προστασία της φύσης, των ανθρωπίνων και εργατικών δικαιωμάτων.

2. Η άρνηση της κοινωνίας των πολιτών

Παρόλα αυτά, οι καταναλωτές και οι αγρότες αρνούνται επίμονα:

• να γίνουν πειραματόζωα των πολυεθνικών εταιρειών της βιοτεχνολογίας και των κυβερνήσεων που ελέγχουν

• να εξαρτηθούν οι αγρότες ολοκληρωτικά από ελάχιστες πολυεθνικές εταιρείες, που παράγουν και διακινούν τα μεταλλαγμένα

• να αποδεχτούν το πατεντάρισμα της παγκόσμιας κληρονομιάς του γενετικού υλικού και τη μετατροπή του σε ιδιοκτησία μιας μικρής ομάδας πολυεθνικών εταιρειών

Σήμερα πια, σε όλες τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης έχουν δημιουργηθεί κινήσεις ενάντια στην εισβολή της γενετικής μηχανικής στην παραγωγή και στο εμπόριο τροφίμων. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, έχουν σχηματιστεί συμμαχίες μεταξύ των παραγωγικών, συνδικαλιστικών, καταναλωτικών, οικολογικών οργανώσεων, ΜΚΟ, κινημάτων κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, επιστημόνων και κοινωνικών φορέων, με επιδίωξη να αναπτύξουν κοινές θέσεις και δράσεις και να καθορίσουν τις πολιτικές αποφάσεις.

Ήδη, εκατοντάδες οργανώσεις της διευρυμένης Ε.Ε. και χωρών της Ευρώπης μη μελών της Ε.Ε. συνεργάζονται σ’ ένα δίκτυο αλληλοενημέρωσης και αλληλοϋποστήριξης. Ο κοινός στόχος είναι η προστασία της παραγωγής τροφίμων απαλλαγμένων από ΓΤΟ καθώς και η αναζήτηση μιας γεωργίας που να εξασφαλίζει την παγκόσμια διατροφή κι ένα δίκαιο εμπόριο.

Στις βαλκανικές χώρες, που έχουν μικρό κλήρο και ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, το ζητούμενο είναι η υποστήριξη των μικρομεσαίων αγροτών και μιας γεωργίας, που να σέβεται τους φυσικούς πόρους, την υγεία των ανθρώπων και των ζώων, ανεξάρτητα από τα μεγάλα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα. Όμως αυτό το μοντέλο δεν συμβιβάζεται με τις μεθόδους εφαρμογής της γενετικής μηχανικής.

Κοινά χαρακτηριστικά είναι, ακόμη, η φυσική-μη βιομηχανοποιημένη τροφή, η έλλειψη ενημέρωσης των αγροτών, η μη επάρκεια των συστημάτων ελέγχου του εμπορίου των ΓΤΟ. Η κοινή απειλή είναι οι πειραματικές και εμπορικές καλλιέργειες ΓΤΟ, η μόλυνση των τοπικών ποικιλιών, των εδαφών και των τροφίμων με ΓΤΟ, οι πιέσεις και η εξάρτηση από τις πολυεθνικές εταιρίες, η απώλεια των αγορών.

Ήδη, οι κινητοποιήσεις αυξάνονται όλο και περισσότερο σ’ όλη την Ευρώπη και οι πολίτες αγωνίζονται για το δικαίωμα της άρνησης των μεταλλαγμένων προϊόντων «από το χωράφι έως το ράφι». Στον αγώνα αυτόν αξιοποιούνται όλα τα επίπεδα πολιτικής παρέμβασης, από την Αυτοδιοίκηση και τις κυβερνήσεις έως τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και από τον απλό πολίτη μέχρι και τους παγκόσμιους Οργανισμούς.

3. Ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός

Η Βαλκανική Συνδιάσκεψη στη Θεσσαλονίκη είναι μέρος μιας μεγάλης κοινής προσπάθειας και έχει ως στόχο την ενημέρωση και τη δημιουργία κοινών υποδομών συνεργασίας μεταξύ των βαλκανικών χωρών, ώστε να πετύχουν πράγματι «Βαλκάνια χωρίς μεταλλαγμένα».

Θέλουμε να προστατεύσουμε:
 την τροφή μας,
 τη γεωργία και τους αγρότες μας,
 το φυσικό περιβάλλον
Οργανώνουμε την απάντηση των πολιτών:
 στην Ελλάδα
 στα Βαλκάνια
 στην Ευρώπη
 στον πλανήτη ολόκληρο
Επιδιώκουμε το συντονισμό των βαλκανικών χωρών με:
 την αλληλοενημέρωση
 την επιστημονική γνώση,
 την κοινωνική πρόληψη
 την αντίσταση και τη δράση της κοινωνίας των πολιτών και των κοινωνικών κινημάτων

Η νομική διάσταση:

Ο στόχος για την πλήρη απαγόρευση των ΓΤΟ παραμένει επίκαιρος και εφικτός. Η ολοένα και περισσότερο ογκούμενη άρνηση των πολιτών απέναντι στους ΓΤΟ, το διεθνές και κοινοτικό δίκαιο, μας επιτρέπουν τη διεκδίκηση αυτού του στόχου.

Με βάση το αναφαίρετο δικαίωμα της προστασίας της υγείας και του περιβάλλοντος, κάθε χώρα μπορεί να κηρύξει την επικράτειά της ελεύθερη από ΓΤΟ.

Επιβάλλεται η δημιουργία Εθνικής Επιτροπής για τη βιοασφάλεια ως κεντρικού διοικητικού μηχανισμού ελέγχου και εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας.

Επιβάλλεται η δημιουργία Εθνικού Φορέα Διαβούλευσης για τους ΓΤΟ, που θα εξασφαλίζει την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή των πολιτών και όλων των ενδιαφερομένων στη διαδικασία για την εισαγωγή στην αγορά ΓΤΟ.

Είναι αναγκαία η ρύθμιση των ζητημάτων που σχετίζονται με τη συνύπαρξη. Η ταύτισή της με την πλήρη καθαρότητα των σπόρων, η καθιέρωση ευθύνης από διακινδύνευση για όσους εισάγουν ή καλλιεργούν ΓΤΟ, σε συνδυασμό με διοικητικές και ποινικές κυρώσεις, αποτελούν βασικά στοιχεία της παραπάνω ρύθμισης.

Οι χώρες που δηλώνουν αντίθετες με τους ΓΤΟ, θα πρέπει να εφαρμόζουν με αποτελεσματικό τρόπο τη ρήτρα διασφάλισης, να επιμείνουν στην άρνησή τους για τους ΓΤΟ και να διευρύνουν τις συμμαχίες τους.

Η διάσταση των καταναλωτών:

Είναι πολύ σημαντικό οι καταναλωτές να προσέχουν και να διαβάζουν τις ετικέτες. Γι’ αυτό ζητούμε να μπει έγχρωμο σήμα στα τρόφιμα που περιέχουν ΓΤΟ και να μπαίνουν σε διαφορετικό ράφι από τα υπόλοιπα τρόφιμα. Κι ακόμη, να θεσμοθετηθεί πλήρως, απλουστευμένη σήμανση, τόσο των τροφίμων που απευθύνονται στον άνθρωπο όσο και στις ζωοτροφές.

Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν τη διατροφή των ζώων με φυτικές μη μεταλλαγμένες ζωοτροφές:

- με τη διακήρυξη της θέλησής τους, υπογράφοντας σε κείμενα προς την ΕΕ και προς τις κυβερνήσεις

- με την κατανάλωση λιγότερου και πιο ποιοτικού κρέατος καθώς και γαλακτοκομικών και αυγών από ζώα που πιστοποιημένα διατρέφονται με ασφαλείς μη μεταλλαγμένες ζωοτροφές.

Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν στην ΕΕ και στις κυβερνήσεις των βαλκανικών χωρών τη χρηματοδότηση και διεξαγωγή μακροχρόνιων ανεξάρτητων κλινικών και εργαστηριακών μελετών, από ανεξάρτητους επιστήμονες και με συμμετοχή οργανώσεων για κοινωνικό έλεγχο, για τις επιπτώσεις των ΓΤΟ στην υγεία και το περιβάλλον.

Οι καταναλωτές έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν τη θέλησή τους αν συσπειρωθούν στις οργανώσεις που δραστηριοποιούνται ενάντια στην επιβολή των μεταλλαγμένων.

Η διάσταση των παραγωγών:

Ως παραγωγοί αλλά και καταναλωτές, διεκδικούμε:

• Το σεβασμό, από την Ε.Ε. και τις κυβερνήσεις των βαλκανικών χωρών, των αποφάσεων των τοπικών κοινωνιών και της αυτοδιοίκησης, όταν κηρύσσουν τις περιοχές ελεύθερες από μεταλλαγμένα.

• Την προώθηση πρότασης για τη θέσπιση νομοθετικού πλαισίου, που θα διασφαλίζει, Βαλκάνια και Ευρώπη χωρίς μεταλλαγμένα (Γ.Τ.Ο.), σ’ ένα κόσμο που θα αποκλείει καταστροφικές εφαρμογές για την υγεία ανθρώπων και φύσης. Απαιτούμε μηδενικά ποσοστά επιμόλυνσης στους σπόρους και περιεκτικότητας σε ΓΤ σπόρους.

• Τη δημιουργία και ενίσχυση κατάλληλης εργαστηριακής υποδομής και την αυστηρή εφαρμογή των νόμων και της ιχνηλασιμότητας για τα ΓΤΟ και την άμεση τιμωρία των εταιρειών που τις παραβιάζουν.

• Τη διατήρηση /προστασία του αγροτοκτηνοτροφικού πολιτισμού, ώστε οι αγρότες και οι παραγωγοί να μπορούν να κατέχουν, να προμηθεύονται, να αναπαράγουν τοπικά και να χρησιμοποιούν φυσικούς σπόρους και ντόπιο γενετικό υλικό και ζωοτροφές της επιλογής τους, ώστε να διασφαλιστεί η παραγωγή ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων, αποκλείοντας την επιμόλυνση από ΓΤΟ.

• Την ενίσχυση των ποιοτικών, παραδοσιακών, γεωγραφικής ένδειξης, ονομασίας προέλευσης και των τοπικών βιολογικών /οργανικών προϊόντων σε κάθε περιοχή και την απαλλαγή τους από ΓΤΟ, όπως και της ολοκληρωμένης διαχείρισης, καθώς και την ενθάρρυνση συλλογικών μορφών παραγωγής και δράσης των αγροτών.

• Την απόλυτη κατοχύρωση του δικαιώματος των καταναλωτών να έχουν στη διάθεσή τους ποιοτικά, ασφαλή και υγιεινά προϊόντα, αποδεδειγμένα χωρίς ΓΤΟ. Μέχρι την πλήρη απαγόρευσή τους, απαιτούμε τη σήμανση των ΓΤ συστατικών των προϊόντων. Ειδικότερα για τα ζωοκομικά προϊόντα απαιτούμε τη σήμανσή τους, αν προέρχονται από ζώα που διατρέφονται με ΓΤ ζωοτροφές.

• Την προστασία της δημόσιας υγείας, της γεωργίας και του περιβάλλοντος από τους συλλογικούς φορείς των πολιτών, την επιστημονική κοινότητα και τις δημόσιες αρχές, με βάση τις αρχές της πρόληψης, της κυριαρχίας, της προφύλαξης και της επικουρικότητας, σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Βαλκάνια, όπου οι αποφάσεις δε θα απηχούν τη βούληση κάποιας μερίδας ειδικών και μη εκλεγμένων μηχανισμών αλλά της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών και της αυτοδιοίκησης.

• Τη συστηματική οργάνωση και συντήρηση τράπεζας εγχώριου γενετικού υλικού και διατήρησης και αναπαραγωγής τοπικών εθνικών φυλών ζώων.

• Την οργάνωση και διασφάλιση των διακρατικών ελέγχων στην καλλιέργεια και διακίνηση σπόρων, ζωοτροφών και αγροτικών προϊόντων μεταξύ των βαλκανικών χωρών, με την παράλληλη σύσταση «παρατηρητηρίων» σε όλες τις χώρες.

Το Βαλκανικό Δίκτυο που δημιουργείται, θα συμβάλλει στη δημιουργία Παρατηρητήριου και αντίστοιχου δικτυακού χώρου, ώστε να κοινοποιούνται αμέσως όλα τα γεγονότα που συμβαίνουν στις βαλκανικές χώρες σε σχέση με την καλλιέργεια και διακίνηση Γ.Τ.Ο. και να οργανώνονται συντονισμένες δράσεις σε πολλές χώρες ταυτόχρονα.

Το κίνημα κατά των μεταλλαγμένων είναι και μια ηθική επιλογή πολιτών, φορέων και οργανώσεων με ευγενή κίνητρα και στόχους. Στέκεται ενάντια στην έκπτωση των ανθρώπινων αξιών, της κατάχρησης της επιστημονικής γνώσης, σε βάρος του συλλογικού συμφέροντος.

Οι επόμενες γενεές θα πρέπει να κληρονομήσουν μια πλούσια βιοποικιλότητα σπόρων, φυτικών και ζωικών ειδών, αφού με τη διασπορά των μεταλλαγμένων στο περιβάλλον, διακυβεύεται η διατροφική ασφάλεια και η γενετική κληρονομιά, η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και αειφορία όλου του πλανήτη.

Καλούμε τους πολίτες, καταναλωτές και παραγωγούς, να πάρουν την υπόθεση αυτή στα χέρια τους.

ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ